Stopy jubilerskie

Biżuteria ze złota, srebra, platyny lub palladu wbrew pozorom nie jest wytwarzana z tych kruszców w czystej postaci. Powstaje ze stopów wspomnianych metali szlachetnych z innymi metalami - srebrem, złotem, miedzią, niklem, irydem. Dlatego właśnie biżuteria z metali szlachetnych jest cechowana, a wbita próba informuje o zawartości danego kruszcu w stopie. Najpopularniejsze stopy jubilerskie to złoto, srebro, platyna i pallad, a także mosiądz, stal i alpaka.

Złoto

Czyste złoto (chemiczny symbol Au) jest ciężkim, miękkim i błyszczącym metalem szlachetnym, występującym naturalnie w przyrodzie. Dobrze przewodzi prąd i nie rdzewieje. Czyste złoto jest zbyt miękkie, aby wytwarzać z niego trwałą biżuterię, dlatego konieczne jest łączenie go innymi metalami, które nadają biżuterii twardość i wytrzymałość, a także mogą zmienić oryginalny, żółty kolor złota. Do czystego złota jako ligurę dodaje się srebro, miedź, cynk, nikiel i pallad. W jubilerstwie najczęściej używane jest złoto żółte (w różnych odcieniach), złoto białe i złoto różowe. Istnieje także złoto niebieskie, fioletowe, zielone, czerwone i czarne.

Żółte złoto

Żółte złoto to najpopularniejszy stop jubilerski z dominującym udziałem złota. Uzyskuje się go przez dodanie do czystego kruszcu srebra i niewielkiej ilości miedzi. Im więcej miedzi tym bardziej czerwony jest kolor uzyskanego stopu.

Białe złoto

Białe złoto to niezwykle elegancki stop, który często stosowany jest jako oprawa dla duży brylantów, szafirów lub szmaragdów. W rzeczywistości istnieją dwa stopy białego złota - złoto palladowe oraz złoto niklowe. Jak wskazują nazwy, rodzaje związane są z dodanymi metalami.

Białe złoto palladowe, to tak zwane białe złoto szlachetne. Pallad jest metalem szlachetnym z grupy platynowców, a jego cena przewyższa cenę złota i platyny. Ten wyjątkowy stop odznacza się piękną, srebrzysto-białą barwą. Biżuteria ze złota palladowego jest niezwykle trwała i odporna na wszelkiego rodzaju uszkodzenia. Białe złoto szlachetne można znaleźć w ekskluzywnych pierścionkach oraz obrączkach ślubnych - często połączone ze złotem żółtym lub różowym.

Drugi rodzaj białego złota, to złoto niklowe, które swoją barwę zawdzięcza obecności niklu. Nie jest ono tak białe jak złoto palladowe i ma delikatnie żółty połysk. Dlatego, dla uzyskania srebrzystej barwy często jest rodowane (pokryte cieniutką warstwą innego platynowca - rodu).

Różowe złoto

Różowe złoto, czyli rose gold, to stop złota, srebra i większej ilości miedzi. Oprawione w różowe złoto szczególnie pięknie prezentują się morganity, diamenty i brylanty oraz perły. Różowe złoto często wykorzystywane jest także przy tworzeniu obrączek ślubnych - przede wszystkim w połączeniu z białym złotem palladowym.

Złoto w innych kolorach

Dzięki dodatkom innych metali, można otrzymać stopy złota w innych, oryginalnych kolorach. Niebieskie złoto może być wytworzone dzięki ligurze z dodatkiem żelaza. Złoto fioletowe powstaje za sprawą dodanego glinu (aluminium). Natomiast złoto w kolorze zielonym powstaje przez dodanie większej ilości srebra.

Złota biżuteria od Starożytności cieszy niesłabnącym uwielbieniem - dawniej była dostępna jedynie dla najbogatszych, dziś jest znacznie łatwiej osiągalna i prawie każdy może sobie na nią pozwolić. Cena biżuterii ze złota zależy przede wszystkim od próby złota, z którego została wykonana oraz od rodzaju i wielkości osadzonych kamieni. Ze złota wykonuje się właściwie każdy rodzaj ozdób: kolczyki, pierścionki, sygnety, zawieszki, łańcuszki, bransoletki, obrączki ślubne oraz zegarki.

Srebro

Srebro jest niezwykle popularnym metalem jubilerskim. Niestety, podobnie jak złoto, srebro w czystej postaci jest zbyt miękkie i plastyczne, aby wytwarzać z niego biżuterię. Dlatego czyste srebro łączy się z miedzią, aby uzyskać stop jubilerski. Srebro wykorzystywane do wytwarzania biżuterii ma najczęściej próbę 925. W Polsce dopuszczone są także niższe próby srebra, jednak taki kruszec wykorzystywany jest przede wszystkim w produktach, gdzie ważna jest większa twardość metalu.

Srebro jest bardzo popularnym materiałem w jubilerstwie. Srebrna biżuteria pięknie się prezentuje, a przede wszystkim jest dużo tańsza niż złota. Ze srebra wytwarzane są ozdoby dla kobiet i mężczyzn - m.in. kolczyki, bransoletki, naszyjniki, łańcuszki, pierścionki, obrączki oraz zegarki, a także naczynia i sztućce.

Platyna

Platyna to metal szlachetny szczególnie ceniony w jubilerstwie. Platyna jest droższa niż złoto i platynowa biżuteria osiąga naprawdę wysokie ceny - często są to wyjątkowe pierścionki z wielokaratowymi brylantami, szafirami lub tanzanitami. Platyna to metal szlachetny, który w przyrodzie występuje wyjątkowo rzadko. Ma białą, metaliczną barwę z odcieniem szaro niebieskim i doskonały połysk. Podobnie jak złoto i srebro, platyna w czystej postaci jest zbyt miękka, aby wytwarzać z niej biżuterię. Dla podniesienia twardości stopu, do platyny dodaje się niewielkie ilości złota, palladu, irydu, srebra i miedzi. Do produkcji biżuterii używa się platyny próby 950.

Biżuteria z platyny jest niezwykle trwała, nie zmienia barwy, nie reaguje z kosmetykami i perfumami, nie uczula. Ze względu na wysoką cenę kruszcu z platyny wykonuje się przede wszystkim ekskluzywną biżuterię najwyższej klasy z okazałymi kamieniami szlachetnymi (brylantami, tanzanitami, szmaragdami i szafirami). Często jest wykorzystywana jako element obrączek ślubnych.

Pallad

Pallad to obok złota i platyny, jeden z najbardziej szlachetnych metali na ziemi. Pallad w jubilerstwie zaczął być wykorzystany ok. 100 lat temu. Początkowo był stosowany jedynie jako dodatek do stopów złota i platyny. Do dziś wykorzystywany jest jako składnik białego złota palladowego. W ostatnich kilkudziesięciu latach coraz większą popularność zyskuje jednak biżuteria wykonana z stopu, gdzie głównym składnikiem jest właśnie pallad. W Polsce do obrotu dopuszczone są stopy palladu próby 850 i 500, z których wytwarzane są często obrączki ślubne. Pallad, w przeciwieństwie do platyny, jest metalem bardziej reaktywnym, dlatego istnieje prawdopodobieństwo uczulania.