Emaliowanie, galwanizowanie, oksydowanie – poznaj najpopularniejsze techniki zdobienia w jubilerstwie

Techniki zdobienia i wykańczania przedmiotów ze złota, srebra lub innych metali pozwalają nadać im szczególną, unikatową formę. Niektóre metody są znane już od starożytności, a obecnie dostępna jest nowoczesna technologia, która ułatwia zdobienie. Omawiamy najpopularniejsze techniki wykorzystywane w jubilerstwie.

Najpopularniejsze techniki zdobienia w jubilerstwie

Złocenie (pozłacanie) – polega na pokryciu metalu cienką warstwą złota. Pozłacanie srebra to jedna z najczęściej wykorzystywanych technik zdobienia biżuterii i innych przedmiotów, np. sztućców. Obecnie popularne jest złocenie galwaniczne, które opiera się na zjawiskach elektrochemicznych zachodzących podczas przepływu prądu.

Srebrzenie – nakładanie na metal srebrnej powłoki, np. za pomocą technik elektrochemicznych. Wysoki połysk i odporność na rdzę można osiągnąć poprzez posrebrzanie przy dużych gęstościach prądu, co pozwala na osiągnięcie dobrych parametrów osadzania się srebra na powierzchni.

Inkrustacja – technika wykorzystywana już w starożytnym Egipcie i Mezopotamii, popularyzowana w renesansie. Polega na wykonywaniu w materiale (np. metalu, drewnie, kamieniu) wgłębień, a następnie osadzaniu w nich kamieni szlachetnych, kości słoniowej, masy perłowej lub innych materiałów.

Grawerowanie (rytownictwo) – technika stosowana już od czasów starożytnych. Polega na żłobieniu wzorów w kamieniu, szkle lub metalu przy użyciu twardego narzędzia, np. ze stali. Grawerować można napisy, cyfry, wzory. Wyróżniamy grawerowanie ręczne oraz maszynowe.

Cyzelowanie – obróbka, której celem jest nadanie biżuterii ostatecznej formy. Wykonuje się ją np. poprzez usunięcie nierówności, wykonanie wzorów czy wygładzenie powierzchni. Do cyzelowania wykorzystuje się specjalne punce cyzelerskie, a także dłuta czy pilniki.

Emaliowanie – technika wywodząca się z wczesnego średniowiecza. Polega na pokryciu metalu (np. złota lub miedzi) powłoką wykonaną z mieszanki sproszkowanego szkła, pigmentów i wody. Obecnie szklaną emalię coraz częściej wypiera żywica epoksydowa.

Rutenowanie – polega na pokryciu metalu (np. złota) trwałą, czarną powłoką przypominającą emalię. Kolor można regulować i uzyskać jaśniejsze odcienie, np. grafitowy. Rutenowanie doskonale zabezpiecza powierzchnię przed uszkodzeniami mechanicznymi i korozją.

Galwanizowanie – technika wykorzystująca elektrolityczne metody wytwarzania powłok na różnych powierzchniach. Oprócz złocenia wyróżniamy także chromowanie, miedziowanie, cynkowanie lub niklowanie.

Oksydowanie – pokrycie powierzchni metalu warstwą tlenku, co zabezpiecza przed korozją i nadaje przedmiotom dekoracyjny charakter. Przykładowo oksydowane srebro jest pokryte tlenkiem srebra. Obecnie stosuje się dwie metody oksydowania – chemiczną, poprzez zanurzenie przedmiotu w roztworze oraz elektrolityczną – z wykorzystaniem prądu.

Patynowanie – pozwala uzyskać efekt patyny, czyli celowego postarzenia metalu. Patyna w warunkach naturalnych powstaje w wyniku korozji miedzi i jej stopów. Ma charakterystyczny, zielony kolor.

Rodowanie – technika jubilerska polegająca na pokryciu powierzchni złota lub srebra warstwą rodu – metalu o srebrnym kolorze. Nakładany jest przy użyciu prądu – metodą galwanizacji. Między innymi w ten sposób powstaje białe złoto.Fasetowanie – obróbka kamieni szlachetnych polegająca na szlifowaniu powierzchni w ten sposób, żeby uzyskać ukośnie ścięte krawędzie.