Polskie kamienie szlachetne

Polskie kamienie szlachetne zachwycają swoim pięknem i z powodzeniem stosowane są jako ozdoba różnego rodzaju biżuterii - począwszy od pierścionków, po naszyjniki, bransolety, kolczyki, kolie i broszki. Gdzie udać się na ich poszukiwania oraz jakie kamienie szlachetne najczęściej występują w Polsce?

Kamienie szlachetne - charakterystyka

Kamienie szlachetne to unikatowe, rzadko spotykane naturalne minerały, charakteryzujące się dużą  twardością, powyżej 7 w skali Mohsa, a także odznaczające się odpowiednimi właściwościami optycznymi oraz intensywnym połyskiem.

Gdzie w Polsce można znaleźć kamienie szlachetne?

Poszukiwania polskich kamieni szlachetnych najlepiej zorganizować na południu kraju, głównie na terenie Dolnego Śląska (przede wszystkim Góry Izerskie i Karkonosze). Niektóre kamienie szlachetne można znaleźć też w Małopolsce - w Tatrach oraz w okolicach Krakowa - i w Górach Świętokrzyskich.

Jakie kamienie szlachetne występują w Polsce? 

Na liście polskich kamieni szlachetnych szczególne miejsce zajmuje akwamaryn, czyli jasnoniebieska lub zielono-niebieska odmiana berylu. Nazwa tego kamienia nawiązuje do jego pięknej barwy i wywodzi się z języka łacińskiego od słów "aqua marina" czyli woda morska. O wyjątkowości akwamarynu świadczyć może między innymi fakt, iż kamień ten doceniony został przez polskich władców -  z trzech oszlifowanych lasek akwamarynu, połączonych złotymi oprawami z ornamentem w kształcie liści akantu, powstało berło króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Akwamaryny znaleźć można w Polsce w rejonie Ptasich Gniazd, w okolicy Jakuszyc, gdzie występują w niewielkich nagromadzeniach w skale granitowej.

Jednym z najbardziej popularnych i najbardziej rozpowszechnionych kamieni szlachetnych występujących w Polsce jest również agat. Polskie agaty o różnych barwach znaleźć można na Dolnym Śląsku, między innymi w dolinie Piekiełko, na południe od Złotoryi. W mniejszych ilościach agaty występują też w okolicach Krzeszowic koło Krakowa (Regulice, Rudno, Tenczynek). Agaty podkrakowskie uważane są za jedne z najpiękniejszych w Polsce. Podziwiać je można w znajdującym się w Rudnie Muzeum Agatów "Skarby tej Ziemi", w którym zgromadzone zostały okazy agatów pozyskane przez kolekcjonera Witolda Kopruchę .

Wśród kamieni szlachetnych występujących w Polsce wyróżnić możemy także kryształ górski - bezbarwną, przezroczystą odmianę kwarcu. Nazwa kryształ górski pochodzi od greckiego słowa "krystallos" oznaczającego lód. Starożytni Grecy wierzyli bowiem, że kwarc jest uformowanym przez bogów lodem. Ładnie wykształcone, czyste kryształy górskie występują przede wszystkim na Dolnym Śląsku, w Jegłowej koło Strzelina, a także w Taczalinie koło Legnicy i Sławnikowicach koło Głuchołaz. Polski kryształ górski znaleźć można także w Karkonoszach oraz - w mniejszych ilościach - w Tatrach i w Górach Świętokrzyskich.

Kruchy, przezroczysty i bardzo twardy (8 w skali Mohsa) - tak scharakteryzować można topaz, kamień szlachetny należący do grupy krzemianów. W Polsce topazy spotkać możemy w granitoidach dolnośląskich, głównie w rejonie Strzegomia oraz Strzelina, a także w Górach Izerskich. Kamień ten występuje w szerokiej gamie kolorystycznej - w odcieniach żółci, pomarańczy, czerwieni, brązu i zieleni.

Wymieniając polskie kamienie szlachetne nie sposób nie wspomnieć także o szmaragdach - zielonych klejnotach należących do grupy krzemianów. Szmaragdy występujące w Polsce na Dolnym Śląsku, w okolicach Strzelina oraz Strzegomia, nie mają jednak niestety wartości jubilerskiej. 

"Polskim kamieniem szlachetnym" nazywany jest także krzemień pasiasty, który zyskał miano polskiego diamentu, ze względu na to, że  jest twardy, kruchy oraz bardzo trudny w obróbce. Krzemień pasiasty jest unikatem na skalę światową - możemy go znaleźć tylko w okolicach Ostrowca Świętokrzyskiego, Sandomierza, Iłży oraz w Górach Świętokrzyskich. 

Jedną z niewielu odmian organicznych kamieni szlachetnych jest ponadto bursztyn, który występuje w Polsce w okolicach Zatoki Gdańskiej, Mierzei Wiślanej oraz nasady Mierzei Helskiej, a także na Kurpiach i w okolicy Lubartowa. Ze wszystkich odmian bursztynu w jubilerstwie najbardziej ceniony jest bursztyn bałtycki - wyjątkowy ze względu na skład chemiczny oraz swoją urodę, dzięki której biżuteria prezentuje się zachwycająco.